દિકરીનું મહત્વ

દિકરીનું મહત્વ:-

આજે એક દિકરી તેના પિતાને ફરિયાદ કરતા કહે છે કે, ” પપ્પા, તમે અને મમ્મી મારા અને ભાઈ વચ્ચે ઘણો ભેદભાવ રાખો છો! ભાઈને બધી છૂટ આપો છો, જ્યાં જવું હોય ત્યાં જવા દો છો. મને ક્યાંય જવા નથી દેતા. જ્યારે જોઉં ત્યારે મને જ ટોકટોક કરતા હોવ છો. હવે મને કોઈનાથી વાત નથી કરવી.” આટલું કહેતા તે દિકરી પોતાના રુમ તરફ જાય છે, પરંતુ તરત જ તેના પિતા તેનું હાથ પકડી લીધો અને કીધું,” બેટા! તું મારી સાથે ચાલ, મારે તારે સમજાવું છે કે એક દિકરી તેના પરિવાર માટે મહત્વતા ધરાવે છે.”

આમ કહી તે પિતા તેની દિકરીને લઈને બજારમાં જાય છે. ત્યાં એક લુહારની દુકાન આવે છે. પિતા તે લુહારને પૂછે છે કે,” ભાઈ! આ બહાર જે લોખંડના સળિયા પડ્યા છે તે અંદર નથી રાખતા?” તો તે લુહાર કહે છે,”ના ભાઈ!” પિતા કહે છે,” ચોમાસામાં કાટ નથી લાગતો, તડકામાં કાંઈ થતું નથી, કે તમને આ ચોરી થવાનો ભય નથી લાગતો ?” લુહાર સહજ રીતે જવાબ આપે છે કે,”ના સાહેબ! આમનું એટલું મોલ નથી, એટલે બહાર જ રાખ્યા છે.”

આટલી વાત કરી બંને બાપ-દિકરી આગળ જાય છે. તે પિતા તેની દિકરીને લઈને પોતાના સોની મિત્ર પાસે જાય છે. પિતા તેમના મિત્રને કહે છે,” આપની દુકાનમાં સૌથી મૂલ્યવાન વસ્તુ કઈ છે? અને ત્યાં શું આપ અમને લઈ જઈ શકો છો?” સોની મિત્ર હા કહીને બાપ-દિકરીને ત્યાં લઈ જાય છે. તે સોનીએ એક બે એમ કરીને ત્રણ તિજોરી ખોલી એક હીરો નીકાળી તેમને દેખાડે છે. આ જોઈને પિતા કહે છે,” શું આજ એ મૂલ્યવાન વસ્તુ છે? અને આને આટલું સાચવીને કેમ રાખ્યું છે?” તો તેઓ કહે છે,” આ‌ હીરાની કિંમત ૩ કરોડ છે. આને જરા પણ ખરોચ આવશે તો આની કિંમત ઝીરો થઇ જશે.” તે પિતા આભાર માની પોતાની દિકરી સાથે પાછા ઘરે જાય છે.

ઘરે પહોંચી પિતા તેની દિકરીને સમજાવે છે કે,” જો બેટા ! દિકરા છેને એ સળિયા જેવા છે, જ્યારે દિકરી હીરા જેવી છે. સળિયાને કંઈ ફરક નથી પડતો, જ્યારે દિકરીને એક પણ ખરોચ આવેને તો તેના જીવન પર આંગળી ઊઠે છે. તું મારા કાળજાંનો કટકો છો, તને કાંઈ થાય એવું હું ઈચ્છતો નથી. અમે તારી ભલાઈ માટે જ‌ કહીંએ છીએ. જો તારે અમારી વાત ખોટી લાગી હોય તો હવે તૂં આઝાદ છો, તારે જે કરવું હોય તે કર.” આ સાંભળી દિકરીની આંખોમાં આંસુંઓની ધારા વહી જાય છે અને દોડતી તેના પિતાને ભેટી પડે છે. પિતાની આંખો પણ ભરાઇ જાય છે.

સાહેબ! હું જાણું છું કે દિકરા અને દિકરી બધા મા-બાપને સરખાં હોય છે. પણ એક દિકરી તો ઘરની લક્ષ્મી કહેવાય છે, પરિવારનું ઘરેણું છે. એટલે જ બધા દિકરીને સાચવીને પોતાના હદયમાં રાખે છે. જ્યારે એક દિકરી પરણીને સાસરે જાય છે ને સાહેબ! ત્યારે સૌથી વધુ એક પિતા જ રડે છે. જાણે પોતાનું કાળજું જ આપી દીધું છે. અરે સાહેબ! જેને દિકરી જોઈતી હતી, પણ એના નસીબમાં નથી, તેવા પિતાને પૂછા કરી લેજો દિકરીનું મહત્વ શું છે !! એ બાપના કાન એક જ વાક્ય સાંભળવા તરસી ગયા છે,”પપ્પા ! તમે જમી લીધું?” ૯”પપ્પા ! તમે દવા લઈ લીધી ?”

ભગવાનને એક જ પ્રાર્થના કરું છું,” હે ભગવાન ! મને દિકરો આપ કે ના આપ, પણ દિકરી જરૂર આપજે.

કાંઈ ભૂલચૂક થઇ હોય તો પોતાનું સમજી માફ કરી દેજો.

-Unknown

 

લોકડાઉન ને બનાવીએ અવસર

લોકડાઉન ને બનાવીએ અવસર
ને ઘરબંદી એક તહેવાર
શાંત મગજ એક પરંપરા
પ્રેમ થી સાચવીએ વહેવાર.

ભૂલીએ હોદ્દો ને નામ
કરીએ ઘરના કામ
ઈગો વાળીએ ઝાડુ થી
સરખા સહુ તમામ.

જમવા બેસીએ સાથે સાથે
સાદું ભોજન એ જ પકવાન
ઘરના સભ્યો આજુ બાજુ
નહિ કોઈ પણ મેહમાન.

થાય વાતો પોતાની સાથે
મન ને મળે આરામ
એકલતા મળી અનાયસે
બહુમૂલ્ય એના દામ !!!

-આસીમ બક્ષી

 

દૂધ ઉભરાયું ને…

વાર્તા: દૂધ ઉભરાયું ને….

ગૅસ પર દૂધ ગરમ થતું હતું ને મોબાઇલની રિંગ વાગી. રીના ઝડપથી બહાર જઈને મોબાઈલ લઈ આવી અને વાત કરવા માંડી. એ જ વખતે દૂધ ઉભરાયું અને રીના ગૅસ બંધ કરે એટલામાં તો બહાર ઢોળાવા માંડયું. ગૅસ હોલવાઈ ગયો. રીના ગભરાઈ ગઈ. દૂધ રેલાતું હતું.

એ જ વખતે એના સાસુ સરયૂબહેન આવ્યાં. ‘દૂધ ઉભરાયું ?’ એમણે પૂછ્યું.

‘હા મમ્મી છે ને તે…’ રીના કશું કહેવા ગઈ.

‘કશો વાંધો નહીં. થઈ જાય એવું કોકવાર. હવે પાણી રેડીને પ્લેટફોર્મ ધોઈ નાખ. પહેલાં આ મોબાઇલ બહાર મૂકી આવ. પાણી પડશે તો બગડી જશે.’ સરયૂબહેન શાંત અવાજે સૂચના આપી જતાં રહ્યાં ને પાઠ કરવા બેસી ગયાં.

રીના જોઈ જ રહી. પછી બધું સાફ કરી નાખ્યું, દૂધ ઢાંકીને મૂકી દીધું ને બીજું કામ શરૂ કર્યું. બધો વખત એ ડરની મારી થથરતી હતી. હજી બે જ મહિના પહેલાં એના લગ્ન થયેલા. એરેંજ્ડ મેરેજ હતાં. સાસુ ખૂબ હોંશિયાર અને જરા કડક સ્વભાવના છે એવું એણે સાંભળેલું. આજે દૂધ ઉભરાઇ ગયું. એનો જ વાંક હતો. સાસુજી વઢશે જરૂર. એ ચોખ્ખાઇપ્રેમી હતાં એ તો એને આટલા દિવસમાં ખબર પડી ગયેલી. ‘આજ તો હવે ગઈ’. થોડી વારે એ રસોડાની બહાર આવી ત્યારે પણ હજી નર્વસ હતી.

‘અરે, એમ બીએ છે કેમ ?’ સરયૂબહેને રીનાનો ચહેરો જોઈને પૂછ્યું.

‘સોરી મમ્મી છે ને તે મારો એક કોલ આવવાનો હતો એટલે…’

‘તો? હોય એ તો થઈ જાય કોકવાર. મને દૂધની વરાળની વાસ આવી એટલે હું આવી. બસ એટલું જ. જા હવે તારો કોલ પતાવ.’ સરયૂબહેન પાછાં છાપું વાંચવા માંડ્યાં પણ હવે એમનું મન છાપામાં ન રહ્યું. વર્તમાનમાંથી ખસીને ચાળીસેક વર્ષ પહેલાંના સમયમાં પંહોંચી ગયું.

સરયૂબહેનના લગ્ન થયાને થોડા મહિના થયા હતા. ઘરની આર્થિક હાલત સારી હતી. રસોઈ ગેસ પર થતી હતી. એ વર્ષોમાં ગેસની અછત રહેતી. એક સિલિન્ડર જાય તો બીજું આવતાં દિવસો નીકળી જાય ને એ વખતે કેરોસીન સ્ટવ પર રસોઈ કરવી પડે. એક દિવસ એ એમ જ સ્ટવ પર દૂધ ગરમ કરતાં હતાં. દૂધ ઉભરાયું. એ સાંડસીથી ઉતારે એટલામાં દૂધ ઉભરાઈને બહાર ઢોળાયું, સ્ટવ ઓલવાઈ ગયો અને કેરોસીનના ધુમાડા અને ઉકળેલા દૂધની વાસ ઘરમાં ફેલાઈ ગઈ. બહાર બેઠાં શાક સમારતાં એના સાસુ તરત રસોડામાં આવ્યાં. ‘દૂધ ઉભરાયું ? ધ્યાન કેમ નથી રહેતું ? ખબર નથી પડતી ? અપશુકન થાય ? આ સ્ટવ પણ પાછો ઝટ સળગશે નહીં. રસોઈમાં મોડું થશે. પછી આપસાહેબ તો નોકરીએ જતાં રહેવાનાં ને બધું મારે માથે. તારું કાળજું ક્યાં છે ?’ સાસુ ખીજાઈને આટલું જ નહીં બીજું ય ઘણું બોલી ગયાં. કમાતી હોવાનો ટોણો પણ મારી લીધો.

સરયૂ રોવા જેવી થઈ ગઈ એ કાંઈ નાની ન હતી. સારું ભણેલી હતી. એકબે વર્ષ નોકરી કરીને પછી નોકરી ચાલુ રાખવા દેવાની સંમતિ મેળવીને પરણી હતી. પચીસ વરસની હતી. જો કે નોકરી કરતી હતી એ વાત સાસુજીને જરા ખૂંચતી હતી. આ અનુભવ પછી એમને સાસુજી માટે જરા અણગમો થઈ આવ્યો.

નવપરિણીત કન્યા અને સાસરા પક્ષની સ્ત્રીઓએ ખૂબ નજાકતથી પરસ્પર ગમતા થવાના પ્રયાસો કરવા પડે છે. આપણા સમાજમાં દીકરીઓને આ વાત જેટલી ઠોકીઠોકીને સમજાવવામાં આવે છે એટલી એનાં સાસરિયાંને સમજાવવામાં આવતી નથી. સાસુજી કદાચ એ સમજતા ન હતાં. એ ઉગ્ર બની ગયાં. સરયૂએ વિવેકથી વાત વાળી તો લીધી. પણ સાસરામાં આ પહેલા અનુભવ પછી એ સતર્ક બન્યાં. એ પછી એમના હાથે ક્યારે ય કશું ઉભરાયું કે ઢોળાયું નહીં. નોકરી કરવા સાથે સરસ રીતે ઘર સાચવવાની એમની કુશળતા લોકોમાં વાતોનો વિષય બનતી. બીજી સ્ત્રીઓને એ ટિપ્સ પણ આપતાં. સુઘડ ગૃહિણી તરીકે એમની વાહ વાહ થતી.

પછી તો સાસુજી યે ‘મારી સરયૂ એટલે બસ વાહ!’ની રેકોર્ડ વગાડવા માંડેલાં પણ સરયૂને સાસુ તરફ અણગમો જ રહ્યો. એક નાજુક તબક્કે ઘવાયેલી લાગણીનો ઘા કદિ ન રૂઝાયો. એક જાતની કડવાશ રહી ગઈ મનમાં. એમની સમજદારી પણ એમની લાગણી બદલી શકી ન હતી. આજે રીનાથી દૂધ ઉભરાઇ ગયું અને પેલો ઘા ચચરી ઉઠ્યો. હવે સરયૂબહેનનું મન વિચારે ચડ્યું.

આજે દૂધ ઉભરાયું એ એમને ગમ્યું તો નહોતું પણ એ વાત પર બહુ ખીજાવા જેવું ય એમને નહોતું લાગતું. એ સમજતાં હતાં કે રીનાને ઘરકામમાં સતર્ક રહેતાં, પોતાના જેવી ટેવો કેળવતાં શીખવાડવાનું ય કામ એમનું હતું. રીના તો અહીં નવી હતી. વળી ઊંચી ડિગ્રીવાળી ને કેરિયર બનાવવા ઉત્સુક. એને સારી ટેવો પડાવવી પડે એ એના જ હિતમાં હોય. પણ એમાં વઢ નહીં વિશ્વાસ કામ લાગશે. ના, એ રીનાને નહીં વઢે. સરયૂબહેને નક્કી કરી લીધું. આમે ય હવે દૂધ ઉભરાય તો ય કશો વાંધો નથી. પાઇપલાઇનનો ગૅસ છે. થોડી સાફસૂફી કરી નાખીએ. વાત પૂરી॰ સાસુજી દૂધ ઉભરાય તેને અપશુકન માનતાં. એ જુનવાણી ખ્યાલ હવે નિરર્થક ગણાય. વળી અપશુકન તે કઈ થતાં હશે ? એ તો ઉપજાવી કાઢેલી વાતો. થઈ જાય આવું કોકવાર. જતું કરવાનું. સરયૂબહેને વિચાર કરી લીધો. રીના હજી નર્વસ હતી. એના મમ્મીને ત્યાં ય દૂધ ઉભરાય તો મમ્મી રીનાની ઝાટકણી કાઢી નાખતાં. આ મમ્મી શું કરશે ? રીના ચિંતિત હતી. વાતનું વતેસર તો નહીં થાયને? ‘ મમ્મી મારી ભૂલ થઈ ગઈ, હવેથી ધ્યાન રાખીશ’એ બહુ જ નમ્ર અવાજે બોલી.

‘હોય એ તો જવા દે એ વાત. વાંક તારો નથી આ મોબાઈલનો છે. ગમે ત્યારે ગાવા માંડે છે! પણ એના વિના ચાલે ય નહીં. આજકાલના કામધંધા જ એવા છે તે!’ સરયૂબહેને હસીને કહ્યું. રીના એમની સામે આશ્ચર્યથી જોઈ જ રહી ને પછી હસી પડી.’ઓ ડિયર મમ્મી’ બોલતી એ પોતાની માને ભેટતી હોય એમ સરયૂબહેનને ભેટી પડી. સાસુવહુના સંબંધમાં ગઈ પેઢીએ ઊગી નીકળેલી અણગમાની કડવી વેલ બીજી પેઢીને અડકે એ પહેલાં જ ઉખડી ગઈ, મૂળિયાસોતી.

*******

લેખિકા : સ્વાતિ મેઢ

મોબાઈલ: ૯૭૨૪૪૪૨૫૮૬.

email: swatejam@yahoo.co.in

 

બારી જોઈએ

બારી જોઈએ…

આંખ ખુલ્લી બંઘ બારી જોઈએ
પ્રેમમાં કયાં જાણકારી જોઇએ ?

ચિતરે છે કોઈ રંગોળી મૂખે,
ચિરોડીની મીનાકારી જોઈએ.

શ્વાસ મુકયાં ગીરવે, આવે છે તું?
આંખની સુની અટારી જોઈએ.

કયારીમાં ફુલો ભલેને ના ઉગે,
હોઠે ઝાકળ ની સવારી જોઈએ.

એમ ના બેહોશ થાઉં ઓ પ્રિયે,
આંખની તીણી કટારી જોઈએ.

રદ થયું છે ચલણ આ શ્વાસનું,
નવલી નોટોની સવારી જોઈએ.

-દિલીપ વી ઘાસવાળા

 

ઈચ્છા

ટૂંકી વાર્તા: ઈચ્છા

‘રોપશો તિતિક્ષાનું બીજ ,ઊગશે દુઃખોનો છોડ.
લણવું હશે સુખનું ફળ, પામશો દુઃખોની ઝડ.’

મંદિરએ આપણા વિચાર કેન્દ્રો છે. માનવ જયારે મુઝવણમાં મુકાય છે ત્યારે મંદિર પાસે જાય છે. પ્રભુના સાનિધ્યમાં તેને શાંતિ અને સમાધાન મળે છે. આમ તો પ્રભુનું મુખ એટલે મંદિરના પૂજારી-મહંત. આખા દિવસનો થાકેલો માણસ સાંજ પડે ઝાલર ટાણે મંદિર પહોંચી શાતા અનુભવે છે. આવા જ એક મંદિરમાં ભક્તોને આરતી પછી બાવજી વિચાર પ્રસાદ વહેચે છે. આજનો વિષય ઈચ્છા, સુખ, શાંતિ, સંતોષ પર ચાલી રહ્યો છે.

‘બાવજી સુખ શું છે?’એક ભક્તે પ્રશ્ન કર્યો.

‘સંતોષનું પરિણામ છે.’

‘આજે કોઈનામાં સંતોષ જોવા નથી મળતો. બધા દોડધામ શામાટે કરતા હશે?’

‘ઈચ્છાની પુરતી કરવા.’

‘ઈચ્છા શું છે?’

‘પ્રવૃત્તિની પ્રેરક છે.આમ તો સુખ મેળવવાની એક ચાવી છે ઈચ્છા. તો દુઃખનું કારણ પણ એજ છે. ઈચ્છા માણસને પ્રવૃત્તિ મય બનાવે છે. માણસ ઈચ્છાને સંતોષવા સતત પ્રવૃત્તિ કરતો રહે છે. પરિણામે ક્ષણિક સુખ મળે છે. તે માણે ન માણે ત્યાં બીજી ઈચ્છાનો જન્મ થાય છે. ફરી એની પાછળ દોડે છે. આગળ જતાં ઈચ્છા જરૂરિયાત બની જાય છે. જરૂરિયાત એ સર્જનની જનેતા છે. જેનાથી દેશ પ્રવૃત્તિમય રહે છે. ઉત્પાદન થાય છે. પણ વ્યક્તિ પૂરું સુખ માણી શકતો નથી.

એક સંતે કહ્યું છે કે “સુખ કભી નગદ નહિ મિલતા, સુખ ઉધાર હી મિલતા હૈ.” આમ તો ઈચ્છાના બહાને માણસ તપ કરે છે. ને તેનું પરિણામ ઉત્પાદન બને છે. ઈચ્છા એવી કરવી જોઈએ કે જે આપણે પૂરી કરવા સક્ષમ હોઈએ. જે ઈચ્છા પૂરી ન થઈ શકે તેવી હોય તે પૂર્ણ ન થતાં નિરાશા-હતાશા આવે છે. ને તે દુઃખનું કારણ બને છે. માટે ઈચ્છા તો હોવી જ જોઈએ. જયારે ઈચ્છાનો અભાવ થાય છે ત્યારે માણસમાં નિવૃત્તિ આવે છે. નિવૃત્ત વ્યક્તિ જડત્વ તરફ જાય છે. જે દેશ અને દુનિયા માટે જોખમકારક છે. દેશને ધબકતો રાખવો હશે તો ઈચ્છાને અવગણે નહિ ચાલે. પરંતુ ઈચ્છા તૃષ્ણા ન બનવી જોઈએ. ઉત્કટ ઈચ્છાને તૃષ્ણા કહે છે. તે ક્યારેય નાશ પામતી નથી. તેપૂર્ણ ન થતાં વ્યક્તિ અનાચાર તરફ જાય છે. દા.ત. કોઈ ઓછા પગાર વાળી વ્યક્તિ ઈચ્છાઓ મોટી કરે તે પૂરી કરવા જોઈતું નાણું ન હોય ત્યારે તે લાંચ લેવાનો પ્રયત્ન કરે છે. જેના પરિણામે તે ભ્રષ્ટાચારના વમળમાં ફસાય છે. માટે ભક્તો અતિશય તૃષ્ણા પણ સારી નહી ને અનિચ્છા પણ સારી નહી.’

‘તો બાવજી શું કરવું. ‘

‘મળેલ પરિણામમાં સંતોષ રાખી ઐહિક કર્મ કરતા રહો.’

‘બાવજી ઐહિક કર્મ એટલે શું?’

‘ મારી ફરજમાં જે કામ આવતું હોય તે પૂરી નિષ્ઠાથી કરું, તેને ઐહિક કર્મ કહે છે.’

‘બાવજી , આજકાલ લોકો અકરાંતિયું ભેગું કરે છે તે શું સુખ આપે?’

‘ના. જરાય નહિ. અતિશયતા એ ઝેર છે. જીવનના કોઈ પણ ક્ષેત્રમાં જેમ કે રસોઈમાં મીઠું વધારે પડે તો તે રસોઈ ઝેર બને છે. તેવી જ રીતે વધુ પડતું નાણું તમારી પાસે આવે એટલે તે ઝેર બની જાય છે. વધુ પડતી સત્તા પણ ઝેર છે. માટે જીવનમાં સમતોલપણું રાખો. હરીઓમ હવે સમય થયો છે. બીજી વાતો કાલે કરીશું.’

બાવજીએ પોતાની વાણીને વિરામ આપ્યો. બધા વિચાર પ્રસાદ લઈ વિચારોને મમળાવતા પોતાના ઘર તરફ પ્રયાણ થયા.

લેખક: રઘુવીર પટેલ
“જિગર” (ભજપુરા,સાબરકાંઠા)
મોબાઈલ: 9428769433

 

જોયા

(8×ગા)

સૂરજ ઊગ્યે આગળ જોયા,
સંધ્યાટાણે પાછળ જોયા,

માનવ જેવા આ પડછાયા,
સુખદુઃખમાં એના તળ જોયા,

ભૂલેલું સપનામાં જોતાં,
પ્રત્યક્ષ થાશે અંજળ જોયા,

વેલી નાજુક નમણી અંગે,
ભીંતે ચડવાના બળ જોયા,

વર્ષોથી ખુલ્લા મંદિરના,
વાસેલા એ ભોગળ જોયા,

ચમકી ક્ષણમાં ઊડી જાતા,
વચનો એના ઝાકળ જોયા,

ફોરમ માટે ફૂલો વાવે,
ક્યાંથી બોલે બાવળ જોયા!

-પાયલ ઉનડકટ

 

વલ્કલ વસંતી પહેર્યા હતા

ગઝલ- વલ્કલ વસંતી પહેર્યા હતા …

પાનખર માં પર્ણો કેવા ડોલતા હતાં ?
કે વસંતી વાયરાને કેવા તોલતા હતાં.

ભીતરે હરિયાળી જાણે લીલીછમ હતી,
કોઈ કોકિલ કંઠથી ખુદ બોલતા હતાં.

કેસરી વલ્કલ વસંતી પહેર્યા હતા ,
આ કણેકણમાં જગતમાં આંદોલતા હતા

આવરણમાં ભક્તિ રસ મહેકતો હતો,
જઇને મંદિરમાં મેં કેવા ચડતાં હતા?

ખેતરોની ક્યારીમાં રૂપ ઉઘડતા હતાં,
સાંજ કેસરયાળુ કેસર ઘોળતા હતાં

પાનખર વેદનાની મૂંગી ચીસ ;
લક્કડખોદો ડાળી છોલતા હતા.

એકડો ઘૂંટતા હતા પ્રણયના જ્યાં વસંતમાં
દ્વાર કેવા “દિલીપ” ક્ષણ ના ખોલતાં હતાં ??

-દિલીપ વી. ઘાસવાલા

 

પ્રેમ એક લગ્ન કે રમત…!!!

પ્રેમ એક લગ્ન કે રમત…!!!

પ્રેમ એકનો એક દિકરો હતો અમુલખ રાય અને બીનીતા નો..ભણવા માં એકદમ હોંશીયાર.. આઈ.ટી. એન્જિનિયર બની ને મલ્ટી ઇન્ટરનેશનલ કંપની માં ઓફિસર બની ગયો હતો..છ આંકડાનો પગાર મળતો હતો..મા બાપ ફુલા નહિ સમાતા હતા દીકરાની પ્રગતિ જોઈ.હવે લોકો કહેવા માંડ્યા કે હવે પ્રેમ માટે કોઈ છોકરી શોધો..અને એમણે સરસ મજાની એક છોકરી પરિતા શોધી પણ કાઢી.. દેખાવડી હતી પણ માત્ર આર્ટ્સ ગ્રેજ્યુએટ જ હતી.

મા બાપે આ છોકરી માટે પ્રેમને વાત કરી. તો પહેલા તો એણે ઉડાઉ જવાબ આપ્યો કે જોઈશું..હમણાં કેરિયર પહેલા પછી છોકરી..અને એની બદલી બેંગ્લોર થઇ એટલે એ ત્યાં શિફ્ટ થયો..અને ત્યાં એ એની સાથે જ કામ કરતી છોકરી શ્વેતા ના સંપર્કમાં આવ્યો..આ બાજુ બીનીતાબેને પરિતા જોડે એનું નક્કી કરી નાખ્યું હતું. એ જ્યારે રજા પાડી ઘરે આવ્યો એટલે એની મમ્મી એ પરિતા ને બોલાવી દીધી હતી. એમને એમના દીકરા પર ખૂબ જ વિશ્વાસ હતો કે એ ના નહિ જ પાડે.. પરિતા તો પ્રેમ ને જોઈને પ્રેમમાં જ પડી ગઈ..એને એનું ભવિષ્ય ઉજળું બનતું દેખાયું..પ્રેમ ના મનમાં શ્વેતા રમતી હતી..

પણ એની મમ્મી ના પ્રેમ ને જીદ આગળ એ શ્વેતાનું બલિદાન આપી બેઠો…અને પરિતા ને કમને હા પાડી બેઠો..
અને પ્રેમના લગ્ન બહુ જ ધામધૂમથી પરિતા સાથે થયાં.. અને બે જણા હનીમૂન માટે લોનાવાલા ગયા…ત્યાં પ્રથમ રાત્રીએ જ પ્રેમે ધડાકો કર્યો..,” જો પરિતા હું તને દુઃખી કરવા નથી માંગતો પણ હું ખરેખર મારી સાથે ઓફિસમાં કામ કરતી શ્વેતા ના પ્રેમમાં છું…તારી સાથે ના લગ્ન એક સમાધાન છે.મારા માબાપ ને હું ના ન પાડી શક્યો કારણકે તારી મમ્મી ને મારી મમ્મી નાનપણથી સખી છે.. અને મારી મમ્મી જિદ્દી છે એટલે એનું ધારેલું કરાવવા કઈ પણ કરે.. એટલે હું એને ના નહીં પાડી શક્યો..હું તને અડકીશ પણ નહીં..તારું કૌમાર્ય અક્ષત રહેશે..” અને પરિતા ના પગ નીચેથી જમીન સરકી ગઈ..એ રડી પણ નહીં શકી..હતપ્રત થઈ ગઈ હતી..લગ્ન ના નામે રમત નો એક ભોગ બની ચુકી હતી..

ત્રણ દિવસમાં જ તેઓ પરત ફર્યા.. અને પ્રેમ એકલો બેંગ્લોર જવા ઉપડી ગયો..પરીતા ના સ્વપ્નો ને ચકનાચૂર કરીને..

એના ગયા પછી એણે એની સાસુ ને વિગત કહી તો એ હતાશામાં સરકી ગયા..અમુલખ રાયને તો સાંભળી એટેક આવી ગયો.. એકના એક દીકરા એ પારકી છોકરીની જિંદગી બગાડી નાખી એનો એમને આઘાત લાગ્યો…પણ પરિતા એ મક્કમ બનીને એક નિર્ણય લઈ લીધો હતો.. અને રાત્રે એના મોબાઈલમાં પ્રેમનો વોટ્સએપ મેસેજ આવ્યો..” પરિતા..મને માફ કરજે..તારો કોઈ વાંક નથી..હું શ્વેતાને ચાહું છું..હું એની સાથે માનસિક ને શારીરિક રીતે જોડાયેલો છું…ને હતો એટલે મેં તને સ્પર્શ નહોતો કર્યો..મને માફ કરી દેજે..અને તારે છુટા છેડા જોઈતા હોય તો પણ કહેજે..હું સહી કરી આપીશ..તારી આખી જિંદગી આર્થિક રીતે હું સંભાળીશ.. તને દર મહિને હું તું કહે એટલા રૂપિયા મોકલીશ.. છુટા છેડા ન આપવા હોય તો પણ તને છૂટ છે..હું શ્વેતા સાથે લિવ ઇન રિલેશનશિપ માં રહીશ…મારા તરફ થી તું છૂટી…”

મેસેજ વાંચી એ ખૂબ રડી..પણ પછી મન મક્કમ કરી એણે વળતો મેસેજ કર્યો ” પ્રેમ…જે મારા માટે હવે રહ્યો નથી..હું છુટા છેડા લેવાની નથી..હું એક હિન્દૂ નારી છું..મારા સંસ્કાર એવું કહે છે કે મને તારા રૂપિયાની જરૂર નથી..હું મારા ઘરે પણ પરત નથી જવાની..હું તારા મા બાપ ને જિંદગીભર સાચવીશ..એક દીકરી બની ને..હું તારા માર્ગમાંથી ખસી જાવ છું બિન શરતી..મારે તારી મિલકત પૈસા નથી જોઈતા..હું સ્ટેમ્પ પેપર પર સહી કરીને મોકલીશ કે મને તારી મિલકત માંથી કોઈ ભાગ નહિ આપવામાં આવે. અને હા હવે હું તારું મોં પણ નહીં જોઇશ..તું જ્યારે અહીં આવશે ત્યારે હું મારા ઘરે જઈશ..તું બેંગ્લોર જશે એટલે પાછી આવી જઈશ.. આ મારો તને છેલ્લો મેસેજ છે..ગુડ બાય, અને હું તને બ્લોક કરું છું તારા ઉજળા શ્વેત ભવિષ્ય માટે…”

અને આમ “લાઈક” થી શરૂ થયેલું દામ્પત્ય જીવન બ્લેક અને “બ્લોક” થઇ ગયું…

-દિલીપ વી ઘાસવાળા
.

 

કૉફી ટેબલ

કૉફી ટેબલ

“ડાર્લિગ એક વાત કરવી હતી અને આજે સીરીયસ વાત કરવી છે તો તું ફ્રેશ થઈને ટેબલ પર આવ હું કૉફી બ્રેકફાસ્ટ સાથે તારી રાહ જોઉં”- ઉન્નતિ એ ઉલ્લાસને કહ્યું અને ટેબલ પર બેસી ગઈ.

થોડીવારમાં ઉલ્લાસ ફ્રેસ થઇને આવ્યો કૉફીનો સીપ લેતાજ હસતા હસતા બોલ્યો બોલ “આજે શું ટોપ સિક્રેટ ખોલવાની છે?”

“હું સીરીયસ છું ઉલ્લાસ આજે કોઈજ મજાક નથી કરવાની એક એવી વાત કરવા જઈ રહી છું એ કદાચ તને નહિ પચે, પણ મને પ્રોમિસ આપ એ વાટ સાંભળીને તું ગુસ્સામાં કોઈ એવો નિર્ણય નહી લે જેનાથી આપણા બધાંની જિંદગી પર પ્રશ્નાર્થ લાગી જાય”

ઉલ્લ્સાસ હજીય મજાકના મૂડમાંજ હોય છે કેમકે ઉન્નતિ ગમે ત્યારે આમ સિરિયસ થઈને ડરાવતી તેથી એ હા પાડે છે અને ઉન્નતિ એક પણ ક્ષણ ગુમાવ્યા વગર કહીદે છે કે “તને એ ખબર છે કે તુ મારો પહેલો પ્રેમ….” “નથી એ બીજો કોઈ હતો તારો સ્કુલ ફ્રેન્ડ”- ઉલ્લાસે ઉન્નતિનું અધૂરું વાક્ય પૂરું કર્યું.

“હા ઉલ્લાસ પણ એ કોણ હતો એ તો તને નથીજ ખબરને ? તો હું આજે એનીજ વાત કરવાની છું એ બીજો કોઈ નહી પણ સિધ્ધાર્થ હતો, સિધ્ધાર્થ અંતાણી.”

“ઉન્નતિ હું મજાક તારી બધીજ વાહિયાત મજાક સહન કરી લઉં છુ તો આ પણ સહન કરી લઈશ એવું તે કેવી રીતે ધાર્યું ?” ટેબલ પર હાથ પછાડીને ઉલ્લાસ બોલ્યો.

ઉન્નતિનો ડરેલો ચહેરો જોઈ એ જોરથી હસ્યો અને બોલ્યો, “તને શું લાગે છે મજાક કરવાનો ઈજારો તારો જ છે?”

ઉન્નતિ હજીય ડરેલી હતી એણે કહ્યું “ઉલ્લાસ આ સાચી વાત છે. આપણા લગ્ન પછી જયારે ખબર પડી કે વિનીતાબેનનાં લગ્ન સિધ્ધાર્થ સાથે નક્કી થયા હું ડરીજ ગઈ હતી કે હવે શું થશે. પણ એણે આ વાતનો ઉલ્લેખ ક્યારેય ન્હોતો કર્યો એટલે મેં પણ એની જોડે બધાં સામે અજાણ્યાની જેમ વાતચીત કરવાની શરુ કરી હતી.”

“તો પછી આજે મને આ વાત કરવાની શું જરૂર પડી ? મારું મન ખાટું થઇ ગયું તમે બેઉ……” ગુસ્સામાં કૉફીનો કપ પછાડીને ઉલ્લાસ બોલ્યો.

“તો સાંભળ, લાસ્ટ ત્રણ મહિના પહેલા જયારે હું વિનીતાબેનને મિસકેરેજ થયું ત્યારે એમનું ધ્યાન રાખવા ફ્લોરીડા ગઈ હતી ત્યારે વિનીતાબેનનાં કહેવાથી હું સિધ્ધાર્થ સાથે ડીપાર્ટમેન્ટલ સ્ટોર પર ઘર સમાન ખરીદવા ગઈ હતી.એ સમયે અમે બેઉ ફરી એજ “ઉન્ની” અને “સીધુ” બની ગયાં હતાં. ખુબ વાતો કરી અને એવું વિચારી પણ જોયું કે જો હું હમેશા માટે ઇન્ડિયા છોડી તારી જોડે અહી આવવા રાજી થઇ ગઈ હોત તો અમારી દુનિયા કેવી હોત….અને પછી આટલા વરસોનો બાંધી રાખેલો કાચો બંધ તૂટી ગયો અને લાગણીઓનું પુર આવ્યું એ પુરમાં અમારી મર્યાદા તણાઈ ગઈ. હું સમજી શકું છુ કે આ બધું સાંભળવું તારા માટે આસાન નહિજ હોય પણ આટલા વરસોમાં કરેલી એક ભૂલનાં ભોગે તુ આપણો સંસાર નહિજ બગાડે. આવી ત્યારથી આ વાત કરવી હતી માટેજ આવી ગેમ કૉફી ટેબલ પર રમતી જેથી એક દિવસ તારી સામે આ ભૂલ સ્વીકારીને મારી ભૂલનો પસ્તાવો કરી લઉં.”

વચન આપીને બંધાઈ ચુકેલો ઉલ્લાસ કંઈ પણ કરી શકવા અસમર્થ હતો એટલે એ પોતાની ઓફીસ જતો રહ્યો. હવે એમના ઘરનું વાતાવરણ બદલાઈ ચુક્યું હતું. હવે રોજની જેમ કૉફી બ્રેકફાસ્ટનાં સમયે કોઈ હસી કિલકારી નહોતી સંભળાતી. થ્રી બીએચકેનું ઘર જાણે સહારાનું રણ બની ગયું હતું. કોઈ અવાજ નહોતો બસ ખાલીપો જ ખાલીપો ….આમને આમ કરતાં બે મહિના વીતી ગયા. રોજની જેમ આજેય એ એકલી ટેબલ પર બેસીને કૉફીના બે કપને જોઈ રહી હતી.

બે મહિના પછી પહેલી વાર ઉલ્લાસ એની સામે ટેબલ પર બેઠો કૉફીનો કપ હાથમાં લઇ સીપ લેતા લેતા ઉન્નતિને એક કવર આપતા બોલ્યો “લે,ઉન્ની આ કવરમાં આપણી બધીજ સમસ્યાઓનું સમાધાન છે.”

-ધરતી દવે
Dhara3192@gmail.com

 

શ્રદ્ધા

એકવાર સાંજે ઓફિસથી ઘરે આવતા સમય જોયું કે નાનું બોર્ડ રેકડીની છત ઉપર લટકતું હતું જેના પર માર્કરથી લખ્યું હતું :

“ઘરમાં કોઈ નથી, મારી ઘરડી માં બિમાર છે, મારે થોડી-થોડી વાર એમને ખવડાવવા, દવા અને હાજત કરાવવા જવું પડે છે, જો તમને ઉતાવળ હોય તો તમારી ઈચ્છાથી ફળ તોલીને ખુણામાં પડેલા પથ્થર નીચે પૈસા મુકી દેશો. સાથે જ મુલ્ય પણ લખેલું છે. અને જો તમારી પાસે પૈસા ના હોય તો મારી તરફથી લઇ લેજો. અનુમતિ છે.”

મેં આમ તેમ જોયું. બાજુમાં પડેલું ત્રાજવું લઇને બે કિલો સફરજન અને એક ડઝન કેળા લીધા,બેગમાં નાખ્યા, ભાવ પત્રકમાં ભાવ જોયો, પૈસા કાઢીને પથ્થર ઉપાડ્યો, ત્યાં સો, પચાસ અને દસ- દસની નોટ પડી હતી. મેં પણ પૈસા ત્યાં મુકી દીધા. બેગ ઉપાડી ને ઘરે આવી ગયો. જમ્યા પછી મારી પત્ની અને હું ફરતા -ફરતા ત્યાંથી નીકળ્યા તો જોયું કે જર્જરિત આધેડ વયનો વ્યક્તિ મેલા કુર્તા પાયજામો પહેરીને લારી લઈને બસ જવાનાં જ હતા. એણે અમને જોઇને સ્મિત આપ્યું અને બોલ્યા, “સાહેબ ! ફળ તો ખતમ થઇ ગયા.”

મેં એમ જ વાત શરૂ કરવાના ઈરાદાથી પૂછ્યું, એમણે કહ્યું પણ મેં સાંભળ્યું ના સાંભળ્યું કરી ને કુતુહલવશ લારી પર લટકાવેલ બોર્ડ વિશે જાણવા પ્રયત્ન કર્યો તો તેમણે કહ્યું, “ પાછલા ત્રણ વર્ષથી માં પથારીમાં છે, થોડી પાગલ જેવી છે અને હવે તો એને લકવો પણ થઇ ગયો છે. મારી કોઈ સંતાન નથી, પત્ની સ્વર્ગવાસી થઇ ગઈ છે. હવે ફક્ત છીએ હું અને માં. માં ની દેખરેખ કરવાવાળું કોઈ નથી એટલે મારે દર વખતે માંનું ધ્યાન રાખવું પડે છે.

એક દિવસ મેં માં નાં પગ દબાવતી વખતે બહુ નરમાશથી કહ્યું, “ માં! તારી સેવા કરવાનું બહુ મન થાય છે. પણ ખિસ્સું ખાલી છે અને તું મને રૂમની બહાર નીકળવા નથી દેતી. તું જ કહે હું શું કરું? હવે આકાશમાંથી તો જમવાનું ઉતરશે નહિ.”

આ સાંભળી માં ઢીલું ઢીલું હસી અને હાસ્ય સાથે હાંફતા કાંપતા ઉભા થવાની કોશિશ કરી. મેં તકિયાનો ટેક લગાવ્યો. માં એ કરચલી વાળો ચહેરો ઉંચો કર્યો, પોતાના કમજોર હાથોથી નમસ્કારની મુદ્રા માં હાથ જોડ્યા અને ભગવાનને બડબડ કરીને ના જાણે શું વાત કરી, પછી બોલી …….

“તું લારી ત્યાં મુકીને આવ, આપણા ભાગ્યનું આપણને આ રૂમમાં બેઠા બેઠા મળી જશે.”

મેં કીધું, “માં શું વાત કરે છે. ત્યાં મુકીને આવીશ તો ચોર – મવાલી કઈક લઇ જશે. આજકાલ કોણ કોની મજબૂરી સમજે છે? અને માલિક વગર કોણ ફળ ખરીદવા આવશે?”

માં કહેવા લાગી, “તું સવારે ભગવાનનું નામ લઈને ફળોની લારી ભરીને મુકી આવ અને રોજ સાંજે ખાલી લારી લઇ આવ, બસ. મારી સાથે જીભાજોડી નાં કર. મને મારા ભગવાન પર ભરોસો છે. જો તારું નુકશાન થાય તો મને કહેશે.”

“અઢી વર્ષ થયા સાહેબ … સવારે લારી મુકીને આવું છું અને સાંજે લઇ આવું છું. લોકો પૈસા મુકી જાય છે, ફળ લઇ જાય છે. એક ફળ ઉપર નીચે નથી થતું પરંતુ કોઈક તો વધારે મુકી જાય છે. ક્યારેક કોઈ માં માટે ફૂલ મુકી જાય છે ક્યારેક કોઈક બીજી વસ્તુ. પરમદિવસે જ એક દિકરી પુલાવ મુકી ગઈ અને સાથે એક ચિટ્ઠી પણ હતી – “માં માટે”

એક ડોક્ટર સાહેબ પોતાનું કાર્ડ મુકી ગયા, પાછળ લખ્યું હતું.. માંની તબિયત નાજુક હોય તો કોલ કરી લેજો, હું આવી જઈશ, આ મારી માંની સેવાનું ફળ છે કે મારી માંની દુઆની શક્તિ, હું નથી જાણતો.

નાં મારી માં મને એની પાસેથી ખસવા દે છે નાં મારો ભગવાન મારો વિશ્વાસ ડગવા દે છે. માં કહે છે તારા ફળ દેવદૂતો વેચાવી દે છે. ખબર નહિ.. માં ભોળી છે અથવા હું અજ્ઞાની.

હું તો એટલું જ સમજી શક્યો કે આપણે માં બાપ ની સેવા કરીએ તો ઈશ્વર આપણને સફળ બનાવવા માટે અગ્રેસર થઇ જાય છે.

આ કહીને ચાલ્યા કરે અને હું ત્યાં જ ઉભો રહી ગયો. અવાક….. પણ શ્રદ્ધાથી તરબોળ…

-Unknown

 

વાર્તા: પ્રેમ એટલે કે

વાર્તા: પ્રેમ એટલે કે

ઇતિ શૂન્યમનસ્ક ચહેરે ચિતાની જ્વાળાઓને જોઈ રહી હતી. એની આંખ સમક્ષ ગર્ભના અંધકારથી ચિતાના પ્રકાશ સુધીના દ્રશ્યો આંસુ સંગાથે ઉતરી આવ્યા. આજે એક મહિનો થઇ ગયો . સંબંધોની નાગફેણ જાણે કહી રહી હોય, ઇતિ , લ્યો સ્મરણના ઊંટ તો હાંફી ગયાને હવે ઇશાન તારા ચાલ્યા જવાથી મારા જીવનની રણ યાત્રા શરુ થાય છે. ઇશાન ક્યાં ચાલ્યો ગયો તું ? હવે તારૂ સ્મરણ નાગફેણ જેવું લાગે છે. કરંડિયામાં સમાતું નથી. સવાર થાય ને સામે મંડરાતું કે ડોલતું ઉભું હોય .ઘણીવાર તારું સ્મરણ ચુપકીદીથી આવે છે ને ડંખ મારે છે. એનું ઝેર પછી રોમ રોમ પ્રસરતું રહે છે. એ ઝેર ઉતરતું પણ નથી અને મને જંપવા પણ નથી દેતું,

એમ તારી યાદ મનમાં ઉભરે
જેમ કોઈ લાશ પાણીમાં તરે.

આટલું તે કદી વહાલ હોતું હશે ?
કોઈ પારેવું વાદળ ભરી રોતું હશે ?

વાર તહેવારે કે તિથી પર્વ પેઠે આવતા સ્મરણોનું ખાસ ભારણ નથી હોતું. એ તો અચાનક ખેતર શેઢે કે વગડાની વાટે મળી જતા. અને તરત સરી જતા સાપની પેઠે ઇશાન , ઘણીવાર હું મન વાળવા મથું છું પણ સંબંધો ના રહસ્યો હવે શૈશવે હતા તેવા સોહામણા નથી રહ્યા. ગામ પાસેના ડુંગરની વનરાજી કપાઈ જતા એ જાણે ઉઘાડા પડી ગયા છે. મારા જીવન ની જેમ. હું સાવ એકલી પડી ગઈ છું ઇશાન. આજે પણ તું મારા સ્મરણ પટ ઉપર ઢળતી ઢાળવાળી ટેકરી પર મને ફૂલ આપવા ઉભો જ છે એવું સતત લાગ્યા કરે છે. કેવી વિરલ ને કેવી વિચિત્ર છે આ સ્મરણોની સૃષ્ટિ જેને ભૂલી જવું છે તેને ભૂલી શકાતું જ નથી. ને જેને સદાય યાદ રાખવા મથીએ છે તેના ઉપર કાળ પોતાનો ઢોળ ચડાવ્યે જ રાખે છે.

કાચ જેવા પારદર્શક અને નિર્મળ સંબંધોની આપણને ઘણી સ્પૃહા હોય છે. પણ આવા કાચ જેવા સ્વચ્છ સંબંધોને સાચવવાનું પણ કપરું હોય છે નહિ ? સહેજ અથડાય ને તિરાડ પડી જાય. અરે અમસ્તો ઉચ્છવાસ લાગેને સપાટી પર ઝાંખ બાઝવા લાગે છે અને લીસ્સા એટલા કે વાતે વાતે છટક છટક થાય ને છટકી જાય તો તૂટીને ભુક્કો . હા હવે તારી અસંખ્ય કરચો મન ને પીડા આપે છે. તારી ને મારી સ્મરણ યાત્રા આ સુરજની સાખે ચાલ્યા જ કરે છે. ઇશાન સંપન્ન સ્મરણો મારા ધબકારની સાથે ચાલ્યા જ કરે છે નિરંતર નિયમબદ્ધ.

એઈ ઇશાન તને યાદ છે તારા મર્યાના આગલે દિવસે મને એક કવિતા વોટ્સ એપ પર મોકલેલી ?

મારા મર્યા પછી..

મારી લાશ પર પ્રેમનો મહાસાગર ઠાલવીશ મુલાયમ મખમલી હાથમાં નિસ્તેજ મસ્તક લઇ મારા કપાળ પર ચુંબન નો ચાંદલો ચોડીશ . .. તારા દિલના દર્દની નદી કાંઠા તોડી ગાંડી તુર બની વહેશે … અંતરમાં દબાયેલો લાગણીનો જ્વાળામુખી ફાટશે… મારાથી થયેલી સઘળી ભૂલો તું માફ કરી દઈશ… તારા ખોળામાં મારું મસ્તક રાખીને આંસુના ગંગાજળ થી પવિત્ર કરીશ… ઘણું કહેવાનું બાકી રહી ગયાનો અફસોસ કરીશ.. જળ વિના તડપતી માછલી ની જેમ મારા વિરહમાં તડપીશ …

એના કરતા તું હમણાં જ આંસુની ગંગા વહાવ… મારી ભૂલો ની હોળી કરી આજે જ મને માફ કર… જે કહેવું હોય તે હમણાં જ કહી દે… હું મરી જઈશ પછી આ બધાનો શો અર્થ ? તું મોડું ના કર… કદાચ હું કાલે નહિ હોઉં તો…!

આવું કટુ વચન કહી કેમ હાથતાળી આપી છેતરી ગયો … હવે કોને જઈને ફરિયાદ કરું ? તારી યાદોને ક્યાં જઈને પધરાવું ? ખળખળ વહેતી નદી જેવો તું મારા અસ્તિત્વના બંને કાંઠે છલકાતો હતો તું. પુષ્પની જેમ પમરતો હતો તું. અરે હજુ તો મારા જીવન ઉપવનમાં વસંત ખીલી હતી ત્યાં આ શું થયું ? એક જ વાયરા એ પાનખર ખડી કરી દીધી. મારા ઉપવનના તમામ ફૂલો મુરઝાઈ ગયા. કાંટાથી ભરેલી આ દુનિયામાં હું એકલી તારા સપનાના દરિયા કિનારે ઉભી છું. એણે કહ્યું હતું કે, “ઇતિ હું પાછો આવીશ.” જુઓને એ ક્યાં આવ્યો. સ્મશાનમાં ધુમાડો થઇ ગયો આપણો સંબંધ. પણ કેટલાક સંબંધો ધુમાડો થયા વગર આપણી અંદર બળતા હોય છે. જે મરી ગયા પછી પણ આપણી અંદર જીવતા હોય છે. અને આવા અધૂરા રહી ગયેલા સંબંધોનું તો શ્રાદ્ધ પણ થઇ શકતું નથી.

આજથી એક માસ પૂર્વે તું રાખ થઇ ગયો હતો. અને ત્યારે સ્મશાનમાં કોઈએ કહ્યું હતું કે…”ઇતિ ચાલો ચિતાને ઠારો “અને મેં તને કહ્યું હતું કે; “ચિતા તો ઠરી જશે પણ ચિત્ત…!”

-દિલીપ વી ઘાસવાળા

 

ઘણું કહે છે

ફક્ત મૌન રહીને ઘણું કહે છે,
અશ્રુ વગર પણ ક્યારેક રડે છે.

સાંભળો આ હીવડાની ચીસો,
રાત્રીના તિમિરમાં એ ભળે છે.

બીક છે કે તે સત્ય ન થઈ જાય,
બિહામણું એક સ્વપ્ન ઘડે છે.

ભવિષ્ય ભાખ્યું તેણે ક્યાં કદી,
જે વર્તમાન, ભૂતકાળથી ડરે છે.

‘અખ્તર’ આખરી ક્ષણોમાં કોઈ,
આશદીપ બનીને હજુ બળે છે.

-Dr. Akhtar Khatri

 

શ્રી ગણેશા

(ગાલગાગા ગાલગાગા ગાલગાગા)

જિંદગીનો છે સહારો શ્રી ગણેશા,
નાવડી ઝંખે કિનારો શ્રી ગણેશા,

દોષ સૌ સંસારના તો દૂર કરતાં,
ભૂલને મારી સુધારો શ્રી ગણેશા,

વિશ્વ આખાના તમે કષ્ટો નિવારો,
વાંક શું છે રે અમારો શ્રી ગણેશા,

હાજરીથી આપની સંકટ ના આવે,
આપવા ધરપત પધારો શ્રી ગણેશા,

થાળમાં છે લાડવા ને સંગ મોદક,
આરતીમાં ફૂલ હજારો શ્રી ગણેશા,

ઓરડે અજવાસ જાજેરો અપાવે,
રિધ્ધીસિધ્ધીનો ઉતારો શ્રી ગણેશા,

પારણિયે કાનજી મંદિર રામા,
વાસ અંતરમાં તમારો શ્રી ગણેશા.

-પાયલ ઉનડકટ

 

વાર્તા – એપ્રિલ ફૂલ

વાર્તા – એપ્રિલ ફૂલ

‘કેમ શું વિચારો છો.. રાતના બાર થવા આવ્યા… ઉંઘ નથી આવતી…?’ રમાએ પોતાના પતિ મનોહર તરફ પડખું ફેરવતાં કહ્યું.

‘તને કેવી રીતે ખબર પડી કે હું જાગું છું…?’ મનોહરે આંખો બંધ કરીને જ જવાબ આપ્યો.

‘તમારી પત્ની છું… તમારા શ્વાસોશ્વાસ પરથી જ ખબર પડી જાય કે જાગો છો કે ઉંઘો છો…? તમારી જેમ ખાલી હિસાબોના ચોપડા અને ધંધામાં જ જિંદગી નથી કાઢી.’ રમાએ બે વાક્યો ભેગા કરીને કહ્યું. જેમાં પહેલા વાક્યમાં ભરપૂર પ્રેમ તો બીજા વાક્યમાં ફરીયાદ હતી.

‘હા.. મારા નસકોરાં નથી બોલતા એટલે ખ્યાલ આવ્યો એમ જ બોલ’ને…!’ મનોહરે તો આ વાક્યમાં રહ્યો સહ્યો રોમાન્સ પણ દૂર કરી દીધો.

‘જે સમજો તે…. પણ આજે કેમ જાગો છો…?’ રમાએ જાગરણનું કારણ ફરી પુછ્યું.

‘રમા… આજે પહેલી એપ્રિલ… અને દર વર્ષની જેમ આ વર્ષે પણ દિનકરનું કવર મળ્યું…!!’ મનોહરે ઉંડો શ્વાસ લેતા કહ્યું.

‘આ વખતે પણ એમ જ… દર વખતની જેમ… એપ્રિલફુલ…..!!!’ એટલું કહી મનોહરની આંખો તરફ નજર કરવા રમાએ પોતાનું માથું સહેજ ઉંચક્યું.

મનોહરે પણ પોતાની આંખોમા છુપાયેલી વેદના ક્યાંક પરખાઇ ન જાય એટલે તેને બીજી તરફ કરીને કહ્યું, ‘ આ વખતે કવર ખોલવાની હિંમત પણ નથી થઇ…! દસ વર્ષ થઇ ગયા તે ઘટનાને… દર વર્ષના એપ્રિલ મહિનાની પહેલી તારીખે તે મને એપ્રિલ ફૂલ બનાવે છે… રમા, અમે નાના હતા ત્યારે પણ તે મને પહેલી એપ્રિલે જુદીજુદી રીતે એપ્રિલ ફૂલ બનાવતો… અને….!’

‘અને…. તમે હસી-ખુશીથી એપ્રિલ ફૂલ બનતા.. એમ જ ને…! દર પહેલી એપ્રિલે હું તમારી જુની ભાઇબંધીની એકએક કથા સાંભળી ચુકી છું…! રમાએ પડખું ફેરવતા કહ્યું.

‘રમા…! સમય પણ કેવો છે… મને હવે તેની કોઇ ફરીયાદ નથી… દિનકર જ્યાં હોય ત્યાં ખુશ રહે એટલું મારા માટે બસ છે…! તે અનાથ હતો… ગામડેથી અમે બન્ને શહેરમાં સાથે જ આવેલાં.. તેને પોતાના જીવનમાં કાયમ સંઘર્ષ જ કર્યો છે….’ મનોહરે તેની જુની યાદો તાજી કરતા કહ્યું.

‘સાચું કહું…. તમારા જેવી ભાઇબંધી મેં આજ દિવસ સુધી નથી જોઇ. આજથી દસ વર્ષ પહેલા જ્યારે આપણે પણ નવો સવો બિઝનેસ શરુ કરેલો ત્યારે જ તમે તમારા મિત્રને પાંચ લાખ રુપિયા ઉછીના આપેલા.. મને ખબર છે કે ત્યારે આપણે પણ પૈસાની ખેંચ હતી… અને તે પાંચ લાખ મળ્યા તે મહિને જ દિનકર શહેર છોડીને ચાલ્યો ગયો… તેને કહેલું કે તે વ્યાજ સાથે પૈસા ચુકવી દેશે… આપણે વ્યાજ નથી જોઇતું…. પણ આમ દર એપ્રિલ મહિનાની પહેલી તારીખે મૂડી અને વ્યાજની કુલ રકમ સાથેનો ’એપ્રિલફુલ’ નામનો ‘ચેક લખીને મોકલી ભાઇબંધીની બેઇજ્જતી તો ના કરે…!’ રમાએ પોતાની વ્યથા દરવર્ષની જેમ આ વર્ષે પણ કાઢી દીધી.

‘સાચુ કહું રમા…. મને પાંચ લાખ રુપીયા ગુમાવ્યા તેનો વસવસો નથી… મને એક સારો મિત્ર ગુમાવ્યો તેનું દુ:ખ છે.. મને તે તેની સહીવાળો અને વ્યાજની રકમ ઉમેરીને ‘એપ્રિલફુલ’ નો ચેક લખે છે અને તે મોકલાવે પણ છે… રમા…. ! તેના દિલમાં હજુ મિત્રતા ભરી છે અને તે મને યાદ કરે છે એટલું જ મારા માટે પુરતું છે…! ચેકની ડિટેલ્સ પરથી હું તેના સરનામે પહોંચી શકું તેમ છું.. તે બેંગલોરમાં છે, હું ત્યાં જઇશ તો તે એમ સમજશે કે હું ઉઘરાણીએ આવ્યો છું…! તે મને ભલે એપ્રિલફૂલ બનાવે.. મને મંજુર છે… તેના એપ્રિલફુલના ચેકમાં પણ અમારી મિત્રતા જીવંત છે… અને જો ને રમા આપણે પૈસાની હવે ક્યાં ખેંચ છે…? ખાલીપો તો દિનકર જેવા મિત્રનો લાગે છે…!’ મનોહરની આંખોમાં ઝળઝળીયાં આવી ગયા.

‘તમે સારા છો એટલે તમને બધુ સારું જ લાગે… દુનિયામાં આજ દિન સુધી કોઇ પૈસાનું કરી નાખીને ગયો છે તે ફરી ક્યારેય પાછો નથી આવ્યો…! હું તો કહું છું કે તેને રૂબરુ મળીને એકવાર કહી દો કે તેં મિત્ર બનીને મારી મિત્રતાના વિશ્વાસનો વિશ્વાસઘાત કર્યો છે…અધુરામાં પુરુ તે એપ્રિલ ફૂલનો ચેક લખી મિત્રતાની દરવર્ષે બેઇજ્જતી કરે છે..’ રમાએ સખતાઇથી કહ્યું.

‘મને ભલે કાંઇ પણ પાછું ન મળે.. એપ્રિલફુલનો ચેક તો મળે છે ને… મારી મિત્રતાને આ જ મંજુર હશે…!’ મનોહરે પોતાના ઓશિકા નીચે મુકી રાખેલા કવરને બહાર કાઢી જોઇ લીધું.

રમાએ ખોલ્યા વગરનું કવર મનોહરના હાથમાં જોતા તે પથારીમાં બેઠી થઇ અને બોલી, ‘ચલો આ વર્ષે પણ કવર ખોલી દો અને તમારી પવિત્ર મિત્રતાના એપ્રિલફૂલ બનવાનો શોખ પુરો કરી લો.’ રમાના શબ્દોમાં નારાજગી હતી.

મનોહરે ભારે હૃદયે કવર તોડ્યું… અંદરથી ચેક અને એક ચીઠ્ઠી નીકળી.

મનોહરની નજર પહેલા ચેક પરની તેની સહી પર ગઇ… તે સરસ મજાના ઉગતા સૂરજની ડિઝાઇન જેવી ગુજરાતીમાં ‘દિનકર’ લખીને મરોડદાર સહી કરતો…

પછીની નજર રકમ પર પહોંચી… તેમાં કુલ દસ લાખ અને અગિયાર હજારની રકમ ભરેલી… જો કે મનોહરે તો ક્યારેય તેની પાસે વ્યાજની અપેક્ષા નહોતી જ રાખી… પણ તે વ્યાજ સાથે જ રકમ લખતો..

ચેક પર તારીખ આજની જ હતી…પહેલી એપ્રિલ…

અને છેલ્લે મનોહરને ચેકની ના ગમતી લાઇન પર નજર ફરી જ્યાં તે દર વર્ષે ‘એપ્રિલ ફૂલ’ લખેલું હતું અને તે એપ્રિલ ફૂલ બનતો.

પણ આ વર્ષે PAY ની લાઇનમાં એપ્રિલફુલની જગ્યાએ ‘ મનોહર એમ. મુદગર’ આખું નામ લખેલું હતું.

અને મનોહરને વિશ્વાસ ન હોય તેમ બે ત્રણ વાર નજર ફેરવી જોઈ અને ખુશીથી બોલ્યો, ‘ રમા… આ વખતે મને દિનકરે એપ્રિલફૂલ નહી પણ વ્યાજ સાથેનો મારા નામનો ચેક લખ્યો છે. જો રમા જો.. મને વિશ્વાસ હતો દિનકર પર….’ અને મનોહરે આછાં અજવાળે ચેક રમા સામે ધર્યો.

રમાએ તો ચકાસણી કરવા બેડરુમની મેઇન લાઇટ ઓન કરી.

‘એ તો ચેક રીટર્ન થશે… બીજું શું..? આ વખતે ‘એપ્રિલ ફુલ’ ચીઠ્ઠીમાં લખ્યું છે… જુઓ તો ખરા…!’ રમાએ ચેકની સાથે રહેલી ચીઠ્ઠીના હેડીંગ પર ‘એપ્રિલ ફુલ’ લખેલું જોતા જ નારાજ સ્વરે કહ્યું.

મનોહરે ધીરેથી ચીઠ્ઠી હાથમાં લીધી. તે વાળેલી હતી. તેની ઉપર સાચે જ ‘એપ્રિલફૂલ’ લખેલું હતું.

મનોહરે ધીરેથી ચીઠ્ઠી ખોલી અને ફરીથી એપ્રિલફૂલ બનવાની મનોમન તૈયારી કરીને ચીઠ્ઠી વાંચવાની શરુ કરી.

દિનકરે તેના સુંદર મરોડદાર અક્ષરે લખેલું હતું.

‘મિત્ર મનોહર અને રમાભાભી.

કુશળ હશો.

દસ વર્ષ સુધી તમને એપ્રિલફૂલ બનાવતો રહ્યો છું…. મનોહર તું તો જાણે છે કે મને આદત છે તને દરવર્ષે એપ્રિલફૂલ બનાવવાની.. મને ખબર છે કે તારા મનમાં કે દિલમાં મારી કોઇ ફરીયાદ નહી જ હોય… પણ સમય અને જમાનો ભલભલી મિત્રતા કે સબંધોને ક્ષણવારમાં અવિશ્વાસના ત્રાજવે તોલી દે છે.

મારી વિષમ પરિસ્થિતિ અને સંજોગોએ મને બેહાલ બનાવી દીધો હતો.. હું દેવાતળે દબાઇ રહ્યો હતો… જો હું શહેરમાં જ રહ્યો હોત તો મને ખબર છે કે તું મને તારો નવો સવો બિઝનેસ વેચીને પણ મને બચાવી લેત… પણ મારે તને પાંચ લાખથી વધુ બોજ આપવો નહોતો.. એટલે તને જણાવ્યા વિના અને શહેર છોડ્યા સિવાય મારી માસે બીજો કોઇ રસ્તો નહોતો…

નવા શહેરમાં પણ ફરી નવી મુસીબતો હતી.. તારુ ઋણ ચુકવવા હું દિવસ રાત મહેનત કરતો ગયો.. પણ તને પરત કરી શકાય તેટલી રકમ જમા નહોતો કરી શક્તો.. એટલે મારા માર્ચ એન્ડિંગના સરવૈયા પછી તને એપ્રિલફૂલ બનાવ્યા સિવાય છુટકો નહોતો…

આ એપ્રિલફૂલ વાળો ચેક હું તને એટલા માટે લખતો હતો કે તું આપણી મિત્રતાનો વિશ્વાસ સાવ ગુમાવી ન દે.. તને એ પણ ખ્યાલ રહે કે મને તારા ઋણનો અહેસાસ છે.

અને આ વર્ષે આનંદ છે કે હું તને એપ્રિલફૂલ નથી બનાવી રહ્યો… ચેક જમા કરાવી દેજે.. મને ખ્યાલ છે કે તને વ્યાજ સાથેની રકમ નહી જ ગમે… પણ મારે તને વ્યાજ ચુકવવું જોઇએ તેમ હું માનું છું…

દોસ્ત મનોહર…! મારી મિત્રતા આજે પણ એટલી જ શુધ્ધ અને પવિત્ર છે જેટલી તારામાં પણ ભરેલી છે… એમ જાણજે કે આ વર્ષથી હું હવે તારા કરજમાંથી મુક્ત થાવું છું.. રુબરુ મળવાની ઇચ્છા હતી… પણ… લાગે છે કે નહી મળી શકાય..!

મારા ઘણા વર્ષોના એપ્રિલફૂલ બદલ માફી ચાહું છું.. આપને તકલીફોમાં મુકીને છોડીને જવાની મારી મજબુરી હતી… ઇચ્છા નહી…

રમાભાભી તમે પણ મને માફ કરશો..

એજ
તમારો સદાય માટેનો મિત્ર..
દિનકર.’

અને નીચે સૂરજની ડીઝાઇનવાળી તેની મરોડદાર સહી હતી.

મનોહર અને રમા બન્ને રડી રહ્યાં હતા…

મનોહરે આંસુ લુછતા કહ્યું, ‘રમા… હાલ જ બેંગલોર જવું છે… મને લાગે છે કે દિનકર તકલીફમાં છે…! આ વખતે હું તેને રૂબરૂ મળીને એપ્રિલફૂલ બનાવી દઈશ…’ અને સવારની વહેલી ફ્લાઇટમાં જ બન્ને બેંગલોર પહોંચ્યા.

ચેક ડિટેઇલ પરથી સરનામું મળી ગયું… દિનકરનું સરનામું સાવ ગરીબ ચાલીના એક નાનકડા ઝુંપડાનું હતું.

‘દિનકર સાવ આવી જગ્યાએ રહે છે… એક્વાર મળવા દે.. હું બહુજ મારવાનો છું.. સાલ્લાને…!’ મનોહર ગુસ્સે પણ હતો અને આંખોમાં આંસુ પણ હતા.

મનોહરે દુરથી જોયું તો તેની નાનકડી ઝુંપડીનો દરવાજો અડધો ખુલ્લો હતો. મનોહર તો ઝડપથી નજીક પહોંચ્યો અને અંદર દાખલ થતાં જ જોરથી ચિલ્લાયો, ‘ ક્યાં મરી ગયો… સાલ્લા… દિનકર….!’

અને ત્યાં જ બાજુમાંથી એક ભાઇ અંદર દાખલ થયા અને દુ:ખી સ્વરે બોલ્યા,’ સાહેબ… ક્યાં મરી ગયો એમ ન કહેશો… આ ભાઇ તો ગઇકાલે પહેલી તારીખે મરી ગયો છે… તે અહીં ગરીબીમાં સડતો રહ્યો અને તેને પૈસા ભેગા કરવામાં જ પોતાની જિંદગી ખર્ચી નાખી.. પોતાના માટે તેને કાંઇ ના કર્યુ… બસ તે કાયમ એટલું જ કહેતો કે એક મિત્રનું ઋણ ચુકવી દેવાય એટલે આ જન્મારો પુરો….!’

મનોહર અને રમાની નજર સામેની જર્જરીત દિવાલ પર ચોંટી ગઇ… ત્યાં રમા અને મનોહરની ટીંગાયેલી તસ્વીર હતી અને તેની નીચે લખેલું હતું.. “દોસ્ત તું મને એપ્રિલ ફૂલ ક્યારેય નહિ બનાવી શકે…કારણ કે એમાં હું જ સવાયો છું..”
‘એપ્રિલફુલ’
અને..
તેની નીચે દિનકરની મરોડદાર સહી હતી……

સ્ટેટસ:

એક દિવસની મેં ય મસ્તી કરી લીધી..
ને એના દિલમાં સંબંધોની પસ્તી કરી દીધી..

લેખક : ડો. વિષ્ણુ એમ. પ્રજાપતિ, કડી
મોબા. ૯૮૨૫૮૭૪૮૧૦

 

વિદાય ટાણે…દીકરી નો મા-બાપ ને પત્ર

વિદાય ટાણે…દીકરી નો મા-બાપ ને પત્ર.

મમ્મી-પપ્પા,

નદી નું મૂળ અને સાધુ નું કુળ ના જોવાય પણ દીકરી નું તો મૂળ અને કુળ બંને જોવાય છે.
મૂળ એટલે મા અને કુળ એટલે બાપ.
મા,સંસ્કાર કોઈ સ્પર્ધા માં જીતી શકાતા નથી , એ તો માણસ ના કુળ અને મૂળ માં થી ઉતરી આવે છે.
મમ્મી-પપ્પા,
કાલે હું પરણી ને સાસરે જઈશ….
આ ઘર માં આજે મારી છેલ્લી રાત.
આજ રાત સુધી જ હું તમારી દીકરી રહીશ, કાલ થી મારા સ્રી ધર્મ માં પરિવર્તન થશે,પુત્રવધુ તરીકે ની મારી સફર શરુ થશે.
મા, તારા ગર્ભ માં થી સિંચાયેલા મારા દેહ માં રુધિર બની ને નસેનસ માં વ્યાપ્ત તારા ગુણો ને જગત સામે દીપાવવા ની મારી યાત્રા કાલ થી શરુ થશે.
પિતાજી,તમારા કુળ માં થી મારા માં ઉતરી આવેલી ખાનદાની આગળ ની પેઢી માં સિંચવા નું મારું કાર્ય કાલ થી શરુ થશે.
મા, મારે તો ફકત તારા જેવા જ થવું છે કારણ કે હું જન્મી ત્યાર થી તારા જેવી જ થવા તો મથું છું.
પિતાજી, તમે મારા આદર્શ છો, મેં દુનિયા તમારી નજરે જોઈ છે.દરેક પુરુષ ની પહેલી સરખામણી મેં તમારી સાથે તો કરી છે. મારા માથા પર હેતાળ હાથ ફેરવનાર પ્રથમ પુરુષ તમે જ છો.
કાલે તમે મને ઘર ના ખૂણેખૂણે ગોતશો.
સદેહે તો તમને નહી મળું, પણ આ ધર માં ઠેકઠેકાણે હું સંતાયેલી જોવા મળીશ.
એ પા પા પગલી માં,
એ રુપાળી ઢીંગલી માં,
એ પાટી અને પેન માં ,
એ મારી નાનકડી બેન માં,
મારી સાયકલ ની ઉતરેલી ચેન માં,
નોટબુક ના કાલાઘેલા અક્ષર માં,
ઘર ઘર રમતાં ખોવાયેલા મારા બચપણ માં,
બળી ગયેલી રોટલી ના કાળા પડ માં,
તમારા કપાળ માં ઉપસી આવેલા સળ માં,
હ્રદય ની ગમગીની માં,
આંખો ના ખાલીપા માં,
તમારા આંસુ લૂછવા લંબાયેલા તમારા જ હાથ માં,
ઘર ના દરવાજે કરેલા કંકુ ના થાપા માં,
હું ઠેકઠેકાણે વેરાયેલી હોઈશ.
મમ્મી-પપ્પા,
તમે મને ભૌતિક સ્વરુપે તો ઘણું આપ્યું જ છે પરંતુ માનસિક અને આધ્યાત્મિક સ્વરુપે જે આપ્યું છે એના માટે હું અને મારી આવનારી પેઢી ઓ સદૈવ તમારી ઋણી રહેશે.
પપ્પા, તમે મારી સહેજ પણ ચિંતા ના કરતા,
હું તો દીકરી છું, એક ખળખળ વહેતી નદી.
મારો રસ્તો હું કંડારી જ લઈશ.મારો સાગર મને મળી ગયો છે.હું એમાં ભળી જઈશ.
મારું ભાગ્ય અને તમારા આશીર્વાદ હંમેશા મારી સાથે રહેશે.
વિદાય ટાણે,
હું તો ખૂબ રડીશ પપ્પા.
એ તો મારો અધિકાર છે.
કારણ હું નદી હવે પાછી વળવા ની નથી.
મને ખબર છે મમ્મી-પપ્પા
તમે પણ રડ્યા વગર રહી નહી શકો.
પણ એ રુદન માં ય મારા સુખી થવા ના આશીર્વાદ ઉભરાતા હશે.
બસ, આજ નો દિવસ અને રાત,
ફકત તમારી દીકરી થઈ ને ભરપૂર જીવી લેવું છે.
કાલ થી મારા સવાયા મા-બાપ ની લાડકવાયી પુત્રવધુ થઈ ને મળીશ.
હા , હું આવીશ.
ચોક્કસ આવીશ.
પિયર તો મારી વડલા વાળી પરબ છે.
જયારે જયારે જીવનપથ માં થાકીશ, વડલા ની નીચે વિસામો ખાવા અને પરબ પર મારી તરસ છીપાવવા માટે જરુર થી આવીશ.

લિ. એક વિદાયોત્સુક દીકરી.

લેખક: ડૉ. નિમિત્ત ઓઝા